بررسی اثر روش استخراج با حلال¬های آب و متانول بر ویژگی¬های ضد اکسایشی و ضدمیکروبی عصارة گیاه بن سرخ

        فعالیت میکروارگانیسم­ها و واکنش­های اکسیداسیون به عنوان عوامل اصلی در کاهش کیفیت فراوارده­های غذایی شناخته شده­اند (ویکتوریا و همکاران، 2012). افزایش نگرانی­ها در ارتباط با سلامت مواد غذایی به دلیل شیوع چشمگیر بیماری­های ناشی از پاتوژن­های غذایی، وجود بقایای سموم شیمیایی در مادة غذایی، عدم تأثیرگذاری نگهدارند­ه­های شیمیایی بر برخی از باکتری­های آلوده­کننده، تمایل به استفاده از ترکیبات ضدمیکروبی طبیعی را افزایش داده است (آرکوئوس و همکاران، 2008). کاهش نیاز به آنتی­بیوتیک­ها، کنترل آلودگی­های میکروبی، افزایش زمان ماندگاری و تقویت ایمنی سلول­ها از جمله فواید ترکیبات ضدمیکروبی طبیعی با منبع گیاهی، حیوانی و میکروبی می­باشد (تاج کریمی و همکاران، 2010). اسانس و عصاره­های استخراج شده از بخش­های مختلف گیاه علاوه ­بر ایجاد عطر و طعم، به دلیل فعالیت ضدمیکروبی سبب بهبود ایمنی مادة غذایی شده (وراکودو و همکاران، 2010) و فعالیت آنتی­اکسیدانی فنول­ها و سایر ترکیبات موجود در این ترکیبات به تثبیت اسیدهای چرب آزاد و افزایش ماندگاری مادة غذایی کمک می­کند (کاندان و همکاران، 2003).

          تعداد کثیری از آنتی بیوتیک های درمانی با ساختار های شیمیایی مختلف برای کنترل و درمان بیماری­های عفونی و عفونت­های بیمارستانی در دنیا مورد استفاده قرار می­گیرد. استفاده طولانی مدت و بدون تجویز پزشک از آنتی­بیوتیک ها باعث ظهور مقاومت­های چند دارویی و سویه­های بیماری­زا مقاوم به آنتی­بیوتیک­ها شده (آبیچاندانی و همکاران 2010) و از سوی دیگر باعث بروز مشکلات بالینی زیادی در افراد بیمار شده است (رضازاده و همکاران، 2005). گیاهان دارویی به دلیل وجود ترکیبات زیست فعال بسیار، به عنوان یک منبع بالقوه جهت درمان مورد توجه قرار گرفته است (آبیچاندانی و همکاران، 2010). داروها و گیاهان طبیعی به کار گرفته شده جهت درمان بیماری­ها به علت منشا طبیعی نسبت به داروهای شیمیایی سازگاری بهتر و مناسبتری در بدن موجودات زنده (بدن انسان) دارا می­باشد. نقش اصلی در ایجاد گروه­ها و فراورده­های طبیعی در گیاهان همانند آلکالوئیدها، ترکیبات فنلی و ... مربوط به متابولیسم ثانویه گیاهان می­باشد. این ترکیبات علاوه بر نقش در گیاه، در درمان بیماری­ها و کنترل فعالیت ضد­میکروبی نیز وظیفه مهمی ایفا می­نمایند (سنبلی و همکاران، 2005).

           گیاه بن سرخ با نام علمی Allium Jesdianum می باشد. این گیاه از جمله گیاهان بومی ایران می­باشد که در طب سنتی برای درمان بیماری­های رماتیسم، دردهای شکمی، سنگ کلیه، استفراغ و سرماخوردگی استفاده می­گردد. از نظر گیاه­شناسی، این گیاه یک گیاه گلدار می­باشد که به طور وحشی در ارتفاعات 1800 تا 2600 متری کوه­های زاگرس می­روید. گیاه بن سرخ یک گیاه پایا پیازدار می­باشد که ارتفاعی حدود نیم متر دارد. در مناطق مختلف گیاه بن سرخ با نام­های همچون پیاز یزدی، لپو و سوره بنه نامیده می­شود. این گیاه شبیه تره می­باشد و در بعضی از مناطق به صورت تازه و خشک در غذا و سوپ استفاده می­شود (نیاستی و همکاران، 1396).

      باکتری­های بیماری­زا با استفاده از سازوکارهای مختلفی نسبت به دارو­ها و آنتی بیوتیک­ها مقاوم می­شوند، مکانیسم­های مختلفی همانند تغییر نفوذ پذیری، تغییر گیرنده دارویی، تولید آنزیم تخریب کننده و دست­یابی به مسیرهای فرعی نقش به سزایی را در این زمینه ایفا می­کنند. باکتری­ها عمومی­ترین عامل در ارتباط با مسمومیت و عفونت­ها می­باشد (علیزاده بهبهانی و همکاران، 2017).