جوانه¬زنی و سبزشدن علف هرز سیاه تخمه (Agrostemma githago) تحت تاثیر فاکتورهای محیطی

شناسـایی عوامل مؤثر بر جوانه¬زنی بذر و ظهور دانه¬رست علف¬هـای هرز برای ممانعت از تهاجم آنها به نواحی جدید و اتخاذ روش¬های نوین مدیریت مفید خواهـد بـود (Peters, et al., 2000). فاکتورهای مختلفی همچون نیترات خاک، خراش¬دهی پوسته سخت بذر، درجه حرارت، نور، رطوبت خاک، اسیدیته خاک، و عمق دفن بذر بر جوانه¬زنی و سبز¬شدن علف¬های¬هرز تاثیر-گذار می¬باشند (Batlla & Benech-Arnold, 2014). جوانه¬زنی و خـواب بـذر از عوامـل مهمـی قلمداد مـی¬شـوند کـه بانـک بـذر علـف¬هـای¬هـرز را در خاک تنظیم می¬کننـد (Chauhan et al., 2006 a,b). شـناخت برنامـۀ زمـانی و وسـعت جوانــه¬زنــی، کاربردهــای عملــی درخــور تــوجهی در مدیریت علف¬های¬هرز دارد (Ebrahimi & Eslami, 2012). با تعیین تفاوت¬هایی که در رفتار جوانه¬زنی جمعیت¬های مختلف یک علف¬هرز به چشم می¬خورد، می¬توان علت نیاز به روش¬های متفاوت مدیریت یک گونه علـف¬هـرز در منـــاطق مختلـــف را توجیـــه کـــرد. نوسـانات روزانه و فصلی قادرند جوانه¬زنی بذر علـف¬هـای¬هـرز راکنترل یـا آن را در محدوده مجـاور سـطح خـاک محـدود می¬نماید (Baskin, 1998 Baskin &). دما به عنوان مهمترین فاکتور محیطی بر تنظیم کننده¬های فعالیت¬های آنزیمی و همچنین سنتز هورمون که بر خواب بذر اثر دارند تاثیر¬گذار می¬باشد (Zhao et al., 2018). آب نیز به عنوان مهمترین نیاز برای جوانه¬زنی شناخته شده و کمبود ممکن است منجر به تاخیر، کاهش و جلوگیری از جوانه¬زنی و رشد گیاه گردد (Javaid & Tanveer, 2014). با این حال، توانایی جوانه¬زنی بذر علف¬های¬هرز در شرایط تنش رطوبت یک مزیت رقابتی به شمار می¬آید، آنها را قادر می¬سازد از جوانه¬زنی یا رشد بسیاری از گونه¬ای زراعی پیشی بگیرند Florentine et al., 2016)). تفاوت جوانه¬زنی معنی¬داری در بین گونه¬های علف¬های هرز و جمعیت گونه¬های مشابه در پاسخ به تنش خشکی مشاهده شده است Guillemin et al., 2013)). همچنین زمانی که میزان نمک از یک آستانه بحرانی فراترمی¬رود، جوانه¬زنی کاهش و یا کاملاً متوقف می¬گردد که دلایل آن کاهش ورود آب به داخل بذر و تجمع یون¬های سمی سدیم، کلر و اثرات زیانبار آن بر جنین بذر می¬باشد. سطح دقیق تنش شوری که در آن جوانه¬زنی به طور معنی¬داری کاهش می¬یابد در بین گونه¬ها، ژنوتیپ و شرایط محیطی متغییر می¬باشد Florentine et al. 2016).

حضور یک گونه علاوه بر علف هرز بودن در اکوسیستم می تواند به عنوان یگ گونه سمی نیز مطرح باشد. در بین علف های هرز، علف هرز سیاه تخمه با نام علمی (Agrostemma githago) به عنوان یک گیاه سمی از خانواده میخک می باشد (Novakova, 1996). حضور این علف­هرز در غلات منجر به کاهش کیفیت آرد گندم نیز می­گردد. با توجه به تاثیر عوامل مختلف محیطی بر جوانه­زنی و سبز شدن علف­های هرز، هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر دما، تنش خشکی، شوری و عمق دفن بر خصوصیات جوانه­زنی و سبزشدن علف­هرز سیاه تخمه می­باشد.