تاثیر دما بر عملکرد به مرحله­ی رشد گیاه که در طی آن دما تغییر می­کند بستگی دارد. با افزایش دما سرعت نمو گیاه بیشتر شده و از این راه بر عملکرد اثر می­گذارد. در گیاهان زراعی مختلف، حساسیت مراحل نمو زایشی به تنش گرما مورد توجه قرار گرفته است (فرجی، 1391). دمای بالا با تسریع فرآیند پیری برگ باعث کاهش سطح سبز برگ در مراحل زایشی شده و در نهایت با کاهش پنجه­های بارور در بوته منجر به کاهش عملکرد می­گردد. پاسخ اجزای عملکرد به دمای بالا با توجه به زمان وقوع و قرار گرفتن در معرض دمای بالا متفاوت می­باشد (رحمان [1]و همکاران، 2009 ). عمل کرد در شرایط تنش تحت تاثیر عوامل محیطی و زراعی قرار می­گیرد و حفظ و بهبود آن مستلزم تدابیر به­نژادی و به­زراعی است. در روش­های به­زراعی با استفاده از نهاده­های مرغوب اعمال مدیریت­های زراعی مناسب می­توان عملکرد در واحد سطح را افزایش داد، ولی در روش­های به­نژادی با استفاده از انتخاب و اصلاح گیاهان، می­توان عملکرد در واحد سطح بالاتری تولید کرد (مظاهری و مجنون حسینی، 1384).

یکی از نیازهای مهم در برنامه­ریزی زراعی به منظور حصول عملکرد مناسب و کیفیت مطلوب مخصوصا در شرایط تنش، توجه به تغذیه گیاه است. تغذیه صحیح گیاه یکی از عوامل مهم در بهبود کمی و کیفی محصول به شمار می­­آید (اکبری­نیا و همکاران، 1382). کودهای شیمیایی عناصر مورد نیاز را سریع­تر و موثر­تر در اختیار گیاهان قرار می­دهند. از بین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه، نیتروژن نقش مهمی در رشد و نمو فیزیولوژی گیاه دارد و یکی از اجزای تشکیل دهنده­­ی آمینواسیدها، پروتئین­ها و اسیدهای نوکلئیک است که در ساختار کلروفیل و ATP به کار رفته و بیش از سایر عناصر در تغذیه گیاه مصرف می­شود (براکر و پیلبیم[2]، 2016). اثر قابل توجه نیتروژن در افزایش محصولات از یک طرف و کاهش میزان آن در خاک از طرف دیگر سبب شده است که محققان به طور فزاینده­ای به مطالعه اثرات کودهای نیتروژن روی آورده و از آن­ها جهت افزایش تولید استفاده نمایند. علی­رغم فواید نیتروژن، استفاده نامطلوب از آن منجر به آلودگی ذخایر آب­های سطحی و زیرزمینی می­شود. مدیریت نا­مناسب و مصرف بی­رویه نیتروژن، سبب هدرروی نیتروژن از زمین­های کشاورزی به شکل آبشویی نیترات و ورود آن به آب­های سطحی و زیرزمینی از جمله مشکلات زیست محیطی کشورهای توسعه یافته است (تینگ [3]و همکاران، 2015). از طرفی کاهش مصرف کود که کاهش هزینه­های تولید و آلودگی محیط زیست را در پی دارد، کاهش عملکرد را در پی خواهد داشت (کاسمن [4]و همکاران، 2005).

سلیسیم در تغذیه گیاهان به عنوان یک عنصر ماکرو نیست، در صورتی­که می­تواند اهمیتی هم سطح عناصر ماکرو داشته باشد (اپسستین[5]، 1999). عنصر سلیسیم نقش عمده­ای در فعالیت­های حیاتی گیاه دارد و باعث افزایش فتوسنتز، کاهش پراکسیداسیون غشاء، حفاظت از بافت­های گیاهی ناشی از تنش اکسیداتیو (جانتز [6]و همکاران، 2012؛ پولز [7]و همکاران، 2008)، افزایش سطح برگ، هدایت روزنه­ای، تثبیت نیتروژن، جذب عناصر غذایی (خصوصا نیتروژن و فسفر)، مقدار کل کلروفیل برگ، قندها و پروتین­های قابل حل، کل مقدار فنل­ها و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیداتیو می­گردد (عبدالله[8]، 2011؛ کروسکول[9] و همکاران، 2009؛ مالی و اری[10]، 2009). همچنین سبب مقاومت به آفات و بیماری­ها، خوابیدگی در غلات و کاهش اختلالات فیزیولوژیکی می­شود (رحیمی و کافی، 1389؛ رومرو و آراندا[11]، 2009).

جهت توصیه بهینه کود لازم است کارایی مصرف کود مورد ارزیابی قرار گیرد. افزایش کارایی استفاده از نیتروژن یکی از راه­کارهای اساسی در کاهش انباشتگی نیترات و شستشوی آن در خاک است (مقدم و همکاران، 2007). کارایی مصرف کود به عوامل زیادی از جمله نوع و مقدار کود مصرفی بستگی دارد. معمولا بالاترین کارایی مصرف کود در اولین واحدهای مصرف آن بدست می­آید. به تدریج با مصرف مقادیر بیشتر کود، کمبود عناصر غذایی گیاه بر طرف می­شود (گود­رود و ژولوم[12]، 1988). در واقع کارایی مصرف کود شاخصی جهت ارزیابی میزان موثر بودن مصرف عناصر غذایی یا کودها جهت تولید محصول می­باشد که به صورت مقدار ماده­ی خشک تولید شده به ازای هر واحد عناصر غذایی یا کود مصرف یا جذب می­شود (کاسمن[13] و همکاران، 1998؛ پالی [14]و همکاران، 1996).

با توجه به اینکه مرحله گلدهی و زایشی ارزن در منطقه مصادف با دمای بالا است. بنابراین در چنین مواقعی کاربرد عناصر غذایی مانند سیلیسیم که نقش آن­ها در تحمل به تنش گرمایی به ترتیبی که مرور شد، به اثبات رسیده است و می­تواند راهکاری برای افزایش تحمل گیاه به افزایش دمای ناشی از کاشت دیرهنگام ارزن باشد. بنابراین آزمایش پیشرو با هدف بررسی واکنش اکوفیزیولوژیکی تنش گرمایی با کاربرد سیلیسم و سطوح مختلف نیتروژن به اجرا در می­آید.

 

[1] - Rahmanllll

[2] - Barker and Pilbeam

[3] - Ting

[4] - Cassman

[5] - Epstein

[6] - Gantzer

[7] - Pulz

[8]- Abdalla

[9] - Crusciol

[10] - Mail and Aery

[11]- Romero-Aranda

[12] - Goodroad and Jhelum

[13] - Cassman

[14] - Pal

" />

ارزیابی واکنش اکوفیزیولوژیک ارزن به تنش گرما و کاربرد سیلیسیم تحت سطوح افزایش یافته¬ی نیتروژن

Evaluation of Ecophysiological Response of Millet to Heat Stress and Application of Silicon Under Increased Nitrogen Levels


چاپ صفحه		 پژوهان
صفحه نخست سامانه		 مجری و همکاران
مجری و همکاران		 اطلاعات تفضیلی
اطلاعات تفضیلی		 دانلود
دانلود 		دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

مجریان: سیدامیر موسوی

کلمات کلیدی:

اطلاعات کلی طرح
hide/show

کد طرح 99000037
عنوان فارسی طرح ارزیابی واکنش اکوفیزیولوژیک ارزن به تنش گرما و کاربرد سیلیسیم تحت سطوح افزایش یافته¬ی نیتروژن
عنوان لاتین طرح Evaluation of Ecophysiological Response of Millet to Heat Stress and Application of Silicon Under Increased Nitrogen Levels
محل اجرای طرح دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
وضعیت اجرای طرح
تاریخ تصویب
تاریخ خاتمه

اطلاعات مجری و همکاران
hide/show

نام و نام‌خانوادگی سمت در طرح نوع همکاری درجه‌تحصیلی پست الکترونیک
سیدامیر موسویمجریاولدکترای تخصصیamirmoosavi@asnrukh.ac.ir

اطلاعات تفضیلی
hide/show

عنوان متن
پیشینه طرح
کلمات کلیدی
بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق

تاثیر دما بر عملکرد به مرحله­ی رشد گیاه که در طی آن دما تغییر می­کند بستگی دارد. با افزایش دما سرعت نمو گیاه بیشتر شده و از این راه بر عملکرد اثر می­گذارد. در گیاهان زراعی مختلف، حساسیت مراحل نمو زایشی به تنش گرما مورد توجه قرار گرفته است (فرجی، 1391). دمای بالا با تسریع فرآیند پیری برگ باعث کاهش سطح سبز برگ در مراحل زایشی شده و در نهایت با کاهش پنجه­های بارور در بوته منجر به کاهش عملکرد می­گردد. پاسخ اجزای عملکرد به دمای بالا با توجه به زمان وقوع و قرار گرفتن در معرض دمای بالا متفاوت می­باشد (رحمان [1]و همکاران، 2009 ). عمل کرد در شرایط تنش تحت تاثیر عوامل محیطی و زراعی قرار می­گیرد و حفظ و بهبود آن مستلزم تدابیر به­نژادی و به­زراعی است. در روش­های به­زراعی با استفاده از نهاده­های مرغوب اعمال مدیریت­های زراعی مناسب می­توان عملکرد در واحد سطح را افزایش داد، ولی در روش­های به­نژادی با استفاده از انتخاب و اصلاح گیاهان، می­توان عملکرد در واحد سطح بالاتری تولید کرد (مظاهری و مجنون حسینی، 1384).

یکی از نیازهای مهم در برنامه­ریزی زراعی به منظور حصول عملکرد مناسب و کیفیت مطلوب مخصوصا در شرایط تنش، توجه به تغذیه گیاه است. تغذیه صحیح گیاه یکی از عوامل مهم در بهبود کمی و کیفی محصول به شمار می­­آید (اکبری­نیا و همکاران، 1382). کودهای شیمیایی عناصر مورد نیاز را سریع­تر و موثر­تر در اختیار گیاهان قرار می­دهند. از بین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه، نیتروژن نقش مهمی در رشد و نمو فیزیولوژی گیاه دارد و یکی از اجزای تشکیل دهنده­­ی آمینواسیدها، پروتئین­ها و اسیدهای نوکلئیک است که در ساختار کلروفیل و ATP به کار رفته و بیش از سایر عناصر در تغذیه گیاه مصرف می­شود (براکر و پیلبیم[2]، 2016). اثر قابل توجه نیتروژن در افزایش محصولات از یک طرف و کاهش میزان آن در خاک از طرف دیگر سبب شده است که محققان به طور فزاینده­ای به مطالعه اثرات کودهای نیتروژن روی آورده و از آن­ها جهت افزایش تولید استفاده نمایند. علی­رغم فواید نیتروژن، استفاده نامطلوب از آن منجر به آلودگی ذخایر آب­های سطحی و زیرزمینی می­شود. مدیریت نا­مناسب و مصرف بی­رویه نیتروژن، سبب هدرروی نیتروژن از زمین­های کشاورزی به شکل آبشویی نیترات و ورود آن به آب­های سطحی و زیرزمینی از جمله مشکلات زیست محیطی کشورهای توسعه یافته است (تینگ [3]و همکاران، 2015). از طرفی کاهش مصرف کود که کاهش هزینه­های تولید و آلودگی محیط زیست را در پی دارد، کاهش عملکرد را در پی خواهد داشت (کاسمن [4]و همکاران، 2005).

سلیسیم در تغذیه گیاهان به عنوان یک عنصر ماکرو نیست، در صورتی­که می­تواند اهمیتی هم سطح عناصر ماکرو داشته باشد (اپسستین[5]، 1999). عنصر سلیسیم نقش عمده­ای در فعالیت­های حیاتی گیاه دارد و باعث افزایش فتوسنتز، کاهش پراکسیداسیون غشاء، حفاظت از بافت­های گیاهی ناشی از تنش اکسیداتیو (جانتز [6]و همکاران، 2012؛ پولز [7]و همکاران، 2008)، افزایش سطح برگ، هدایت روزنه­ای، تثبیت نیتروژن، جذب عناصر غذایی (خصوصا نیتروژن و فسفر)، مقدار کل کلروفیل برگ، قندها و پروتین­های قابل حل، کل مقدار فنل­ها و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیداتیو می­گردد (عبدالله[8]، 2011؛ کروسکول[9] و همکاران، 2009؛ مالی و اری[10]، 2009). همچنین سبب مقاومت به آفات و بیماری­ها، خوابیدگی در غلات و کاهش اختلالات فیزیولوژیکی می­شود (رحیمی و کافی، 1389؛ رومرو و آراندا[11]، 2009).

جهت توصیه بهینه کود لازم است کارایی مصرف کود مورد ارزیابی قرار گیرد. افزایش کارایی استفاده از نیتروژن یکی از راه­کارهای اساسی در کاهش انباشتگی نیترات و شستشوی آن در خاک است (مقدم و همکاران، 2007). کارایی مصرف کود به عوامل زیادی از جمله نوع و مقدار کود مصرفی بستگی دارد. معمولا بالاترین کارایی مصرف کود در اولین واحدهای مصرف آن بدست می­آید. به تدریج با مصرف مقادیر بیشتر کود، کمبود عناصر غذایی گیاه بر طرف می­شود (گود­رود و ژولوم[12]، 1988). در واقع کارایی مصرف کود شاخصی جهت ارزیابی میزان موثر بودن مصرف عناصر غذایی یا کودها جهت تولید محصول می­باشد که به صورت مقدار ماده­ی خشک تولید شده به ازای هر واحد عناصر غذایی یا کود مصرف یا جذب می­شود (کاسمن[13] و همکاران، 1998؛ پالی [14]و همکاران، 1996).

با توجه به اینکه مرحله گلدهی و زایشی ارزن در منطقه مصادف با دمای بالا است. بنابراین در چنین مواقعی کاربرد عناصر غذایی مانند سیلیسیم که نقش آن­ها در تحمل به تنش گرمایی به ترتیبی که مرور شد، به اثبات رسیده است و می­تواند راهکاری برای افزایش تحمل گیاه به افزایش دمای ناشی از کاشت دیرهنگام ارزن باشد. بنابراین آزمایش پیشرو با هدف بررسی واکنش اکوفیزیولوژیکی تنش گرمایی با کاربرد سیلیسم و سطوح مختلف نیتروژن به اجرا در می­آید.

 

[1] - Rahmanllll

[2] - Barker and Pilbeam

[3] - Ting

[4] - Cassman

[5] - Epstein

[6] - Gantzer

[7] - Pulz

[8]- Abdalla

[9] - Crusciol

[10] - Mail and Aery

[11]- Romero-Aranda

[12] - Goodroad and Jhelum

[13] - Cassman

[14] - Pal

خلاصه نتیجه اجرای طرح

پیوست ها
hide/show

نام فایل تاریخ درج فایل اندازه فایل دانلود
Research Project Millet.doc1399/12/23655360دانلود