عوامل موثر بر استفاده از خدمات اطلاعات اقلیمی برای کشاورزی: براساس شواهدی در شهرستان دزفول

مطالعات علمی اقلیم نشان می‏دهد که آب و هوا به سرعت در حال تغییر است (آی پی سی سی[1]، 2018: مینشاسین[2] و همکاران، 2022). وقایع آب و هوایی شدید به عنوان اصلی‏ترین تهدیدهای زیست محیطی پیش روی اقتصاد جهانی در مقیاس‏های مختلف شناخته شده‏اند (آی پی سی سی، 2020آ: یواندی آر آر[3]، 2020: دبیلوام او[4]، 2020). شواهد روزافزونی وجود دارد که تغییرات آب و هوایی یکی از چالش برانگیزترین مسائل برای توسعه پایدار در سیستم‏های کشاورزی و غذایی (فای[5] و همکاران، 2018: آی پی سی سی، 2014: لیودیلینگ[6] و همکاران، 2016: شیرساس[7] و همکاران، 2017: زیممیرمانن[8] و همکاران، 2017)، امنیت غذایی و تغذیه (بریدبار و فریل[9]، 2013: کولیر و دیرکون[10]، 2014: هنجرا و کوریشی[11]، 2010: ناگودا و نیکتینگال[12]، 2017) در سطح جهانی می‏باشند. تغییر الگوی بارندگی و افزایش دما می‏تواند بر بخش‏های حساس به اقلیم مانند کشاورزی تاثیر منفی بگذارد (دوبی[13] و همکاران، 2016). تولید مواد غذایی در سطح جهان با ابهامات زیادی روبرو است زیرا زمین‏های کشاورزان به‏ویژه‏ در کشورها دارای روستاهای بزرگ با فعالیت کشاورزی مانند هند، بنگلادش و چین، به دلیل شرایط نامساعد جوی و کمبود آب منجر به تعطیلی مزارع و جابجایی کشاورزان شده است و این کشورها کاهش تولید را تجربه کرده‏اند (احمد[14] و همکاران، 2011: سیکدیر و خایویانگ[15]، 2014). کاهش تولیدات در بخش کشاورزی کشورهای آسیایی، تاثیر عمده بر امنیت غذایی جهانی داد زیرا بازار آسیا به تنها تقریباً دو سوم عرضه غذای جهانی را تولید می‏کند ادبیات نشان می‏دهد که تقریبا 33 درصد از سیستم‏های کشاورزی جهانی تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی هستند (ری[16] و همکاران، 2015: وارنر[17] و همکاران، 2022) و امنیت غذایی در جهان در بحران شدیدی به سر خواهد برد (اسپینگمانن[18] و همکاران، 2016). بنابراین، در کشورها و مناطق مختلف بخش کشاورزی و زیربخش‏های آن بطور فزاینده‏ای سطح بالایی از آسیب‏پذیری را در برابر تغییرات آب و هوایی تجربه کرده‏اند (موسسه جهانی مک کینزی[19]، 2020: گوردجی[20] و همکاران، 2015: کارپارو[21] و همکاران، 2015).

تغییرات آب و هوایی در میان کشاورزان به طور عام و در میان کشاورزان خرده پا به طور خاص مخصوصاً کشاورزانی که برای امرار معاش به کشاورزی دیم وابسته هستتند اثرات شدیدتری دارد (آببام[22] و همکاران، 2018: چیپکویچ[23] و همکاران، 2020: اوسو[24] و همکاران، 2020). تاب‏آوری کشاورزان خرده مالک در برابر تغییرات آب وهوایی منوط به برنامه‏ریزی و استراتژی‏های مناسب و موثر است (دجیدو[25] و همکاران، 2021). در مطالعات سازگاری با خشکسالی از دسترسی به اطلاعات هواشناسی و ارایه توصیه‏های فنی هواشناسی به کشاوزران به عنوان یک راهبرد کارآمد نام برده می‏شود (بانک جهانی[26]، 2008) زیرا دسترسی به اطلاعات مناسب می‏تواند تاثیر بسزایی بر تصمیم‏گیری کشاورزان و بهره‏مندی از این اطلاعات داشته باشد (ساین[27] و همکاران، 2018: دیویس[28] و همکاران، 2016). بنابراین، در پاسخ به تغییرات اقلیمی بر کشاورزی، خدمات ترویجی و مشاوره در سطح جهانی و سرمایه‏گذای در تحقیقات، ارایه ساختارها و سیاست‏های مناسب برای استفاده از خدمات اطلاعات آب و هوا در بخش کشاورزی پیشگام شده‏اند (جوجسون[29] و همکاران، 2017) و تمرکز جهانی به سمت افزایش تاب‏آوری در برابر ضرر و زیان‏های ناشی از کاهش درآمد با استفاده از خدمات اطلاعات آب و هوا تغییر کرده است (اولالا[30] و همکاران، 2023). بررسی ادبیات نشان می‏دهد که خدمات اطلاعات آب و هوا، به عنوان یک ابزار تصمیم‏گیری مزرعه در نظر گرفته می‏شود که می‏تواند برای کاهش خطرات آب و هوا در سیستم‏های کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد (کودراگو[31] و همکاران، 2018: وغان[32] و همکاران، 2017). خدمات آب و هوایی تصمیمات سازگاری کشاورزان با شرایط آب و هوایی را تسهیل می‏کند و آمادگی آنان را در برابر شوک‏ها افزایش می‏دهد (ای پی سی سی، 2022آ: سازمان ملل[33]، 2022). بنابراین، استفاده از اطلاعات آب و هوایی به یک بحث مهم در سیاست‏گذاری در بسیاری از متون تصمیم‏گیری در مورد مدیریت ریسک تولید و کشاورز تاب‏آور تبدیل شده است (یوان اف سی سی سی[34]، 2020: آی پی سی سی، 2015: 2012: کیم و وردون-کید[35]، 2011).

کاهش آسیب‏پذیری و ارتقاء تاب‏آوری پی در پی کشاورزان در برابر تغییرات آب و هوایی، مستلزم دستیابی و استفاده بهینه و موثر از اطلاعات کاربردی اقلیمی و به طبع پیش‏بینی‏های هواشناسی است (وامالا[36] و همکاران، 2016: ماسی و پروکپوی[37]، 2014). اطلاعات هواشناسی مجموعه‏ای از داده‏ها، روش‏ها و ابزارها هستند (ساین و همکاران، 2018) که به تعیین نوع محصولاتی که باید کشت شوند، تعیین مرحله رشد، زمان کشت، زمان مبارزه با آفات و بیماری‏ها، تشخیص شرایط آب هوایی نامناسب، مبارزه با علف‏های هرز و تعیین رطوبت خاک کمک کنند (موتها و استیافنسکی[38]، 2006).

برای مفید بودن اطلاعات هواشناسی و یا پیش‏بینی‏های اقلیمی باید ارایه اطلاعات همراه با توصیه‏های زراعی باشد تا فرایند تصمیم‏گیری را برای کشاورز در سطح مزرعه تسهیل نماید (انکیاکا[39] و همکاران، 2019: دیلینگ و لیموس[40]، 2011). اطلاعات اقلیمی زمانی برای مقابله تهدیدات ناشی از تغییرات آب و هوایی مفید هستند که به صورت قابل درک و فهم کشاورزان خرده پا ارایه شود (مویما[41] و همکاران، 2018). اطلاعات اقلیمی هم به پیش‏بینی‏های کوتاه‏مدت آب و هوا، از طریق پیش‏بینی‏های فصلی تا اطلاعات طولانی مدت تغییرات آب و هوا در دهه‏های مختلف اشاره دارد (انکیاکا و همکاران، 2019: ساین و همکاران، 2018). با این حال ارایه اطلاعات و استفاده آن توسط کشاورزان با انبوهی از موانع و مشکلات مختلفی روبرو می‏باشد که اثربخشی آن را محدود می‏کند بنابراین، ارزیابی عوامل کلیدی که جذب اطلاعات آب و هوایی را برای سازگاری موثر توسط کشاورزان خرده مالک محدود می‏کنند مهم است (آنتی-آگی[42] و همکاران، 2021) که در مطالعات مختلف این نیاز را برجسته‏ کرده‏اند (آنتی – آگی، 2020: 2021: ساین و همکاران، 2018: انکیاکا و همکاران، 2019: ویسنته[43] و همکاران، 2017). بنابراین، این پژوهش با هدف کلی بررسی عوامل موثر بر اثربخشی و استفاده بهتر کشاورزان از اطلاعات هواشناسی در شهرستان دزفول انجام شد.