اثر کاربرد خرده شیشه بر خواص مکانیکی خاک اطراف کانال های آبیاری به منظور کنترل جوندگان

Effects of fine glass on soil mechanical properties surrounded of irrigation channels for rodent control


چاپ صفحه
پژوهان
صفحه نخست سامانه
نویسندگان
نویسندگان
اطلاعات تفضیلی
اطلاعات تفضیلی
دانلود مقاله
دانلود مقاله
دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

نویسندگان: بیژن خلیلی مقدم , علی رجب پور

عنوان کنگره / همایش: پانزدهمین کنگره علوم خاک ایران , دانشگاه صنعتی اصفهان , 1396

اطلاعات کلی مقاله
hide/show

کد مقاله 964068
عنوان فارسی مقاله اثر کاربرد خرده شیشه بر خواص مکانیکی خاک اطراف کانال های آبیاری به منظور کنترل جوندگان
عنوان لاتین مقاله Effects of fine glass on soil mechanical properties surrounded of irrigation channels for rodent control
نوع ارائه پوستر
عنوان کنگره / همایش پانزدهمین کنگره علوم خاک ایران
نوع کنگره / همایش داخلی-ملی
کشور مقصد ایران
محل برگزاری کنگره دانشگاه صنعتی اصفهان
سال انتشار/ارائه 1396

نویسندگان
hide/show

نویسنده نفر چندم مقاله
بیژن خلیلی مقدماول
علی رجب پورسوم

اطلاعات تفضیلی
hide/show

عنوان متن
AAbstract
چکیدههدف از این مطالعه بررسی کاربرد خرده شیشه در خاک به منظور کاهش دادن فعالیت جوندگانی مانند موش بوده است اما از طرفی شیشه به نوبه خود می¬تواند اثرات نامطلوبی بر خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی خاک داشته باشد. بدین منظور تاثیرکاربرد خرده شیشه بر برخی خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی خاک شامل چگالی¬ظاهری، رطوبت اشباع، پ-هاش و مقاومت برشی در خاک کنار کانال¬های آبیاری منطقه شعیبیه بررسی گردید. نتایج نشان داد که با کاربرد کمتر از 40 درصد خرده شیشه، نمی¬توان جوندگان را کنترل نمود، اما این نسبت نیز سبب افزایش چگالی ظاهری، و کاهش رطوبت اشباع، پ¬هاش و مقاومت برشی خاک گردیده است.
متن مقالهمقدمه هر سال جوندگانی مانند موش¬ها با ایجاد سوراخ¬هایی در اطراف کانال¬های آبیاری باعث هدرروی آب کانال¬ها می¬گردند. عامل اصلی جمع شدن موش‌ها مواد زائد و غیر‌بازیافتی هستند که آب با خود از مناطق بالاتر به زمین¬های کشاورزی مناطق مختلف حمل می نماید. از این رو برای مقابله با هجوم این جوندگان به کانال¬های آبیاری مزارع، از روش¬های شیمیایی و فیزیکی استفاده می¬کنند. با توجه به هزینه زیاد استفاده از سموم شیمیایی و آسیب دیدن سلامت انسان، دام و محصولات کشاورزی در صورت استفاده از سموم، سعی بر این است که از روش¬های فیزیکی جهت مقابله با هجوم این موجودات استفاده گردد. یکی از این روش¬ها کاربرد شیشه خرده در خاک اطراف کانال¬های آبیاری می¬باشد. طی این امر پوزه موش در حین حفرکردن کانال زخم می¬گردد و در نتیجه باعث بازدارندگی موش از حفر کانال شده و جمعیت موش¬ها در مزارع کم می¬شود. اما افزایش شیشه خرد شده بر برخی خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی خاک نیز اثر می¬گذارد. یکی از خواص مکانیکی خاک که تحت تاثیر افزایش شیشه به خاک تغییر می¬کند، مقاومت برشی خاک می¬باشد. مقدار تنش برشی که موجب شکست یا جریان پلاستیک در خاک می¬شود مقیاسی از مقاومت برشی خاک می¬باشد. مقاومت برشی خاک متشکل از دو بخش می¬باشد: 1- چسبندگی بین دانه¬های خاک (C) که مستقل از نیروی خارجی می-باشد و 2- مقاومت اصطکاکی که متناسب با تنش عمودی اعمال شده بر سطح لغزش بوده و با زاویه اصطکاک بین دانه¬های خاک موسوم به زاویه اصطکاک داخلی (Ø) ارزیابی می¬گردد. مقاومت برشی خاک به صورت مجموع مقاومت حاصل از چسبندگی و مقاومت حاصل از اصطکاک بیان می¬گردد (Keller et al., 2004). پارامترهای مقاومت برشی به دلیل همبستگی آن¬ها با ساختار خاک مهم¬ترین خواص مهندسی خاک به شمار می¬روند. تغییر در این پارامترها می¬تواند بر مقاومت خاک¬ها در برابر عبور ماشین¬های کشاورزی تأثیر بگذارد (Rahimi & Ilkhani, 1996). تعیین مقاومت خاک به دو روش آزمایشگاهی و در محل انجام می¬گیرد. اندازه¬گیری مقاومت خاک در محل روشی آسان و بدون اتلاف وقت می¬باشد (Bachman et al., 2006). در روش¬های آزمایشگاهی نمونه¬های خاک از محل مورد نظر استخراج شده و توسط آزمایش¬هایی مثل برش مستقیم، برش سه محوری، فشاری تک محوری و غیره مورد آزمون قرار می¬گیرد. هدف از این پژوهش بررسی اثر کاربرد خرده شیشه بر خواص مکانیکی خاک کانال های آبیاری منطقه شعیبیه است. مواد و روش¬ها جهت انجام این آزمایش نمونه¬برداری از خاک کنار دستک کانال¬های آبیاری در حال احداث منطقه شعیبیه واقع در استان خوزستان انجام شد. به منظور کنترل جمعیت موش¬ها، 40 درصد خرده شیشه به خاک کنار کانال¬های آبیاری اضافه و با خاک مخلوط شد. جهت بررسی اثر شیشه خرد شده بر برخی خواص خاک مانند چگالی ظاهری، مقاومت برشی، رطوبت خاک و پ¬هاش خاک، نمونه¬برداری با استوانه¬های مخصوص از خاک دارای اختلاط 60 درصد خاک بکر و 40 درصد شیشه خرد شده و همچنین نمونه خاک (خاک کنار دستک کانال¬های آبیاری در حال احداث شعبیه) به¬عنوان نمونه شاهد، انجام و نمونه¬ها به آزمایشگاه منتقل شد. بدین ترتیب پ¬هاش نمونه¬های خاک با کمک پ¬هاش متر در عصاره گل اشباع و چگالی ظاهری نمونه¬ها به روش سیلندر تعیین شد. جهت به¬دست آوردن چسبندگی و زاویه اصطکاک داخلی نمونه¬ها به روش سه محوری نیز، نمونه خاک دست نخورده در غشای پلاستیکی ساخته می¬شود تا از نفوذ آب به درون منافذ خاک جلوگیری شود. سپس وارد نمودن نیرو یا فشار بر روی نمونه خاک منجر به نشست و تغییر شکل آن می¬شود. بدین ترتیب آزمایش سه محوری با تعیین و اندازه گیری پارامترهای مقاومت برشی خاک به بررسی رابطه بین بارهای وارده و تغییر شکل می¬پردازد. طبق نظریه گسیختگی فرض بر این است هنگامی¬ که تنش برشی به مقدار بحرانی می¬رسد گسیختگی اتفاق می¬افتد. با رسم مقادیر مختلف تنش برشی در لحظه شکست برحسب تنش عمودی بر روی سطح گسیختگی رابطه زیر پیشنهاد شد که با کمک این رابطه مقدار مقاومت برشی نمونه¬ها تعیین شد(Zhang et al., 2001) : (1) در این رابطه، t: مقاومت برشی، C: چسبندگی بین دانه¬های خاک و Ø زاویه اصطکاک داخلی می¬باشد. نتایج و بحث اثر کاربرد شیشه خرد شده بر برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک: جدول 1 اثر اختلاط شیشه خرد شده با خاک بر برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک کنار دستک کانال¬های آبیاری در حال احداث منطقه را نشان می¬دهد. نتایج این جدول نشان می¬دهد که چگالی ظاهری خاک در اثر افزایش شیشه خرد شده افزایش یافته است. از طرفی با افزایش شیشه خرد شده به خاک، درصد رطوبت اشباع کاهش یافته، نتایج همچنین نشان می¬دهد که با افزایش شیشه به خاک، پ¬هاش خاک از 3/8 در نمونه شاهد به 5/7 کاهش یافته است. جدول 1- برخی از خصوصیات خاک منطقه مورد مطالعه نمونه چگالی ظاهری (gr cm-3) رطوبت اشباع (%) پ¬هاش چسبندگی خاک (C) زاویه اصطکاک داخلی (Ø) 1 72/1 2/16 3/8 68/0 3/6 2 77/1 6/13 5/7 22/0 9 1: نمونه خاک شاهد 2: اختلاط 60 درصد خاک شاهد و 40 درصد شیشه خرد شده اثر کاربرد شیشه خرد شده بر پارامترهای مقاومت خاک: نتایج برش سه محوری اعمال شده بر نمونه خاک شاهد و نمونه دارای اختلاط 40 درصد شیشه خرد شده و 60 درصد خاک شاهد در شکل 1 نشان داده شده است. در این شکل عرض از مبدا نشان دهنده چسبندگی بین دانه¬های خاک و زاویه خط مماس بر نیم دایره¬ها نشان دهنده زاویه اصطکاک داخلی می¬باشد. با توجه به شکل 1 مشاهده می¬شود که در خاک شاهد و خاک دارای 40 درصد خرده شیشه، چسبندگی بین دانه¬های خاک (C) که به ترتیب 68/0 و 22/0 کیلوگرم بر سانتی¬متر مربع و زاویه اصطکاک داخلی (Ø) به ترتیب 3/6 و 9 درجه می¬باشد. بنابراین نتایج نشان می¬دهد که کاربرد خرده شیشه در خاک سبب کاهش چسبندگی بین دانه¬های خاک و افزایش زاویه اصطکاک داخلی می¬گردد در نتیجه با اعمال نیروی عمودی یکسان بر نمونه¬های خاک، کاربرد خرده شیشه سبب کاهش مقاومت برشی خاک می¬شود. الف ب شکل1- تعیین چسبندگی بین دانه¬های خاک و زاویه اصطکاک داخلی به روش سه محوری (الف). نمونه خاک شاهد و (ب). اختلاط 60 درصد خاک بکر و 40 درصد شیشه خرد شده
نتیجه مقالهنتایج این پژوهش نشان می¬دهد که افزایش خرده شیشه به میزان 40 درصد باعث کنترل موش¬ها گردیده است در واقع مشاهده شد که موش¬ها تا افزایش 40 درصد شیشه خرد شده به خاک قادر به حفر کردن کانال¬ها بوده ولی از مقدار 40 درصد شیشه خرد اختلاط شده با خاک کنار کانال، به دلیل زخم شدن دهان موش¬ها دیگر قادر به حفر کردن کانال نبوده و جمعیت آن¬ها کنترل گردید. از طرفی افزایش خرده شیشه به خاک باعث کاهش شدید مقاومت برشی خاک می¬گردد و در نتیجه آن باعث شکست خاک دستک¬های کانال می¬شود. افزودن شیشه به خاک باعث کاهش پ هاش خاک نیز می¬شود که خوردگی کانال¬های سیمانی را در پی دارد. لذا استفاده از این روش فیزیکی اگرچه باعث کاهش مصرف سموم می¬گردد ولی کارایی لازم در اطراف کانال¬های آبیاری را ندارد.
AAbstractThe objective of this research was to reduce the rodent activity such as mouse using fine glass. Fine glass might be have undesirable effects on soil physical, chemical and mechanical properties. Therefore the effects of fine glass on the soil physical, chemical and mechanical such as bulk density, saturation content, pH, shear strength was assessed in the soil surrounding of the irrigation channels of Shoaebieh region. The results showed that the rodent can't be controlled by fine glass less than 40 percent. But this ratio induced significant changes in soil physical and mechanical properties such as shear strength.
چکیده
متن مقاله
نتیجه مقاله

لینک دانلود مقاله
hide/show

نام فایل تاریخ درج فایل اندازه فایل دانلود
r_1734_170811104654.pdf1396/06/10431700دانلود